Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan İran'a 'doğalgaz' sitemi
Güncelleme Tarihi:
İran’ın geçen hafta P5+1 diye anılan grupla nükleer programının kısıtlanması konusunda uzlaşmaya varmasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün Tahran’a gitti. Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından resmi törenle karşılandı. İki liderin düzenlediği ortak basın toplantısında konuşan Erdoğan, "Suriye’de 300 bin insan öldü. Kim kimi öldürüyor diye baktığımızda, mezhebe bakmıyorum. Beni Müslüman ilgilendiriyor" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İranlı milletvekillerden gelen tepkilere rağmen, kritik İran ziyaretine başladı. Ankara’dan Tahran’a dört yıl aradan sonra cumhurbaşkanı düzeyinde yapılan günübirlik ziyarette Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin ikinci toplantısı da gerçekleştiriliyor.
|
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mehrabad Havalimanı'nda, Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Rıza Hakan Tekin, elçilik personeli ile İran İletişim-Enformasyon Teknolojileri Bakanı Mahmud Vaizi ve İran Dışişleri Bakanlığı yetkililerince karşılandı.
Ardından Tahran'daki Sadabad Sarayı'nda Ruhani tarafından Erdoğan için resmi karşılama töreni düzenlendi.
Erdoğan'ın makam aracı, Sadabad Sarayı'na gelişinde atlı askerler tarafından sarayın dış kapısında karşılandı. Atlı askerler eşliğinde saray yerleşkesine giren Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı törenin yapılacağı alanda İran Cumhurbaşkanı Ruhani karşıladı. Makam aracından inen Erdoğan, Ruhani ile sarıldı. İki liderin bir süre el ele yürümesi dikkati çekti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ruhani'nin tören alanındaki yerlerini almalarının ardından milli marşlar okundu. Tören kıtasını selamlayan Erdoğan ve Ruhani daha sonra tokalaşarak gazetecilere poz verdi.
Tören öncesi temizlik görevlileri, kırmızı halıyı sık sık süpürdü.
Erdoğan ve Ruhani daha sonra ortak basın toplantısı düzenledi. İşte basın toplantısından satır başları:
ERDOĞAN:
- Bugün çok anlamlı bir görüşmeyi gerçekleştirdik. Bu toplantıda sekiz anlaşma, bir mutabakat imzalandı. Neler yapabileceğimiz değerlendirdik.
Bölge adeta ateşten bir çember. Bunları konuştuk. Terörü değerlendirdik. Siyasi noktada müşterek hangi adımları atabiliriz bunları konuştuk. Ekonomik alanda ise belli bir hızı maalesef kaybettik.
- Bir hedef belirlemiştik, 30 milyar dolar olarak. Maalesef bu konuda gerideyiz. Çok daha farklı adımları birlikte atalım istiyoruz. Bu adımı atmak için her iki tarafta da irade var ama burada gecikmeler oluyor bunları aşmamız lazım.
"EN PAHALI DOĞALGAZI İRAN'DAN ALIYORUZ"
- Biz İran’ın doğalgaz ihracatının yüzde 95’ini alıyoruz ama fiyat bakımından en pahalı gazı ithal ediyoruz. Bu fiyat aşağı çekilmiş olsa alacağımız doğalgazı çok daha artırırız.
- İllerin dışında ilçelere dağılan şebekelerimizde ihtiyacımız var. Dost ve kardeş iki ülke olarak dayanışma içerisinde olmazsak kiminle dayanışma.
- En pahalı doğalgazı İran’dan alıyoruz, bu noktada olmak istemeyiz. 30 milyarlık hedefi de bir an önce yakalamak istiyoruz. Birbirimize seslenecek ve duyacak mesafedeyiz.
- Ankara’dan kalktık iki saatte buraya geldik. Müşterek yapacağımız çok önemli şeyler var. Ulaşımda önemli adımlar atmamız lazım. Ulaşımdaki sıkıntıları aşmamız lazım. Bürokraside engeller var. İran aramızdaki turizme çok daha yaygınlaştıralım. Turizmdeki tecrübemizi İran ile paylaşmak isteriz. Hava, kum, deniz yeterli bir olay değildi. Kültürel turizmi yaygınlaştıralım. İran ile müşterek çalışmaların içine girmemiz mümkün.
- Biz ne doların ne euro’nun baskısı altında kalalım. Biz alımlarımızı İran’ın yerli parası ile yapalım istiyoruz. Kur baskısı altında kalmayız. İran da kendi parasıyla alımlarını bizden yapsınlar. Döviz kurunda başka paraların baskısı altında kalmamalıyız.
"BU ZULME SON VERMELİYİZ"
- Tarih adeta Irak’ta katledildi. Aynı şekilde Suriye’de 300 bin insan öldü. Kim kimi öldürüyor diye baktığımızda, mezhebe bakmıyorum. Beni Müslüman ilgilendiriyor. Ama yine insan çok acımasız. Bu kana bu zulme son vermeliyiz. Bizler de bu işde ne kadar arabulucuk yapabiliyoruz bunların üzerinde duralım ve netice alalım diye düşünüyorum.
- Ruhani kardeşime geldiğimiz andan itibaren gösterdikleri misafirperverlikten dolayı teşekkürlerimi sunuyorum.
RUHANİ:
- Çok güzel bir görüşme yaptık. Karşılıklı yatırımlar konuşuldu. Sınır güvenliğini konuştuk. Çok hassas bir dönemde bu konuşmaları gerçekleştiriyoruz. Etrafımızda güvensizlik ve istikrarsızlık ve iki taraf bu konuda bu konularda tahammül edemeyeceğimizi birbirimize bildirdik. Aşırılıklara, terörizme karşı mücadele kararlığımızı gösterdik.
- Nükleer konuda desteğe teşekkür ederiz. Yemen konusunda daha ayrıntılı bir görüşmemiz oldu, ortak noktalara ulaştık.
- Ticaret 30 milyar dolara çıkacak.
- Yemen’de dökülen kanın durmasını istiyoruz. Ateşkes talep ediyoruz.
İki liderin konuşmalarının ardından yapılan anlaşmaların imza törenine geçildi.
VEKİLLERDEN BİLDİRİ
Ziyaret öncesi İran’dan Ankara’da rahatsızlık yaratan bir hamle geldi. İran’ın yarı resmi Fars Haber Ajansı’nın haberine göre, 65 İranlı milletvekili, Cumhurbaşkanı Ruhani’yi ‘Erdoğan’ın basiretsiz açıklamalarını tekrarlamaktan kaçınması için’ ciddi bir biçimde uyarmaya çağıran ortak bir bildiri imzaladı. Milletvekillerinden Cebar Kokçaknejad ajansa yaptığı açıklamada “Erdoğan İran ulusuna yaptığı hakaretler nedeniyle resmen özür dilemelidir” dedi.
'KIRMIZI HALI' TEPKİSİ
İran Meclisi Milli Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Sözcüsü Hüseyin Nakavi Hüseyni de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İran ziyaretini, "Ülkeyi aşağılayan birisinin ayaklarının altına kırmızı halı sermek diplomasimiz için utanç vericidir. Hükümet, Erdoğan’ın İran’a yönelik sözlerinden sonra bu ziyaretin yapılmasına izin vermemeliydi. Bu ziyaret ya lağvedilmeliydi yahut ertelenmeliydi" sözleriyle eleştirdi.
NEDENİ YEMEN AÇIKLAMASI
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap ülkelerinin Yemen’e karşı başlattığı harekâtı desteklediğini açıklarken, “İran bölgeyi domine etmeye çalışmaktadır. Bu durum bizi, Körfez ülkelerini rahatsız etmeye başlamıştır” demişti. Ziyaret, İran’ın nükleer silah yapma potansiyelinin kontrol altına alınması için P5 1 ile yapılan ön anlaşma sonrasına denk geliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretinde kritik başlıklar masada olacak. Suriye, Yemen ve Irak ayrı dosyalar halinde ele alınacak. Ankara ve Tahran, bu ülkeleri kapsayan konularda farklı görüşleri dile getiriyor.
SİYASİ POPÜLİZM YAPMASINLAR
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “İran ziyareti iki gün diye planlandı niye bir güne düştü” sorusu üzerine “Ziyaret baştan beri bir günlük planlanmıştı. Planlama tamamen bizim program akışımızla ilgilidir. İran’ın bölgede sorumluluk sahibi bir komşu olarak, İran’la iyi ilişkiler geliştirilmesini hep savunduk. Dönem dönem Batı ile yaşanan gerilimlerin de müzakere ile çözülmesi için çabalarımız devam etti bundan sonra da devam edecek” yanıtını verdi.
YAPICI OLUNMALI
“İranlı vekillerin Ruhani’ye gönderdiği mektupla ilgili değerlendirme yapabilir misiniz” sorusunu Kalın, “(Tahran’da) Enerji, ekonomik, gümrük ve sağlıkla ilgili anlaşmalarımız olacak. Mektupla ilgili olarak bizim verdiğimiz mesajlar çok nettir. Bölge barışına ve istikrarına yönelik çağrılardır. Siyasi popülizm yapmak yerine kendi hükümetlerinin daha yapıcı bir politika izlemesi için hassasiyet göstermesi gerekir vekillerin” yanıtını verdi.
SABAH SAATLERİNDE İRAN'A GİTTİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın özel uçağı TUR, TSİ 10.30 sularında Tahran'a indi.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin resmi davetlisi olan Erdoğan'a, ziyarette Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ile MİT Müsteşarı Hakan Fidan eşlik ediyor.
Erdoğan, Tahran'daki temasları kapsamında İran'ın dini lideri Hamaney ile de görüşecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan, temaslarının ardından Ankara'ya dönecek.