İskoçya boşanmak için sandık başında
Güncelleme Tarihi:
İskoçya’da bugün tarihi bir gün yaşanıyor. 4.2 milyon seçmenin bulunduğu İskoçya 307 yıldır beraber olduğu Birleşik Krallık’tan ayrılmak için referanduma gidiyor. Dünyadan çeşitli ayrılıkçı gruplar ise bağımsızlığı desteklemek için İskoçya’ya akın etmiş durumda. TSİ 09.00'da başlayan oy verme işlemi, gece 12'ye kadar sürecek. Edinburgh’da 9 bara sabaha kadar açık kalma hakkı tanınırken, sonuçlar ilan edildikten sonra olaylar çıkabileceği öne sürülüyor. Güvenlik önlemlerini arttıran İskoç basını, bu haberleri yapan İngiliz basınını da kınadığını açıkladı.
İNGİLTERE, Galler ve Kuzey İrlanda ile Birleşik Krallık’ı oluşturan İskoçya bu beraberliği sürdürüp sürdürmemeye karar vermek için bugün referanduma gidiyor. Halk oylamasına saatler kala bile anketlerde iki taraf başa baş gidiyordu. Sonuçlar sağlıklı bir tahmin yapamayacak kadar yakındı. Tüm İskoçya’da hem bağımsızlık yanlıları hem de ülkenin Birleşik Krallık’ta kalmasını isteyenler tarafsızları kendi saflarına çekip bu önemli yarışı kazanabilmek için son ana kadar çalıştı.
Bağımsızlık yanlısı bir İskoç ve karşıt görüşteki seçmen, Glasgow'daki George Meydanı'nda böyle söz dalaşına girdi.
Ülkenin en büyük şehri Glasgow’da İngiltere eski başbakanı Gordon Brown, İskoçları “Birleşik Krallık ailesini dağıtmamaya ve referandumda hayır oyu vermeye” çağırırken, İskoçya Başbakanı Alex Salmond da ülkenin merkezindeki Perth şehrinde halkı “Cesur olmaya ve özgürlük için gerekli olan adımı atmaya” davet etti.
Referandumda 16 yaş üstü 4.2 milyon seçmene “İskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı” sorusu yöneltiliyor. Kesin sonuçların yarın sabahtan önce belli olması beklenmiyor.
YABANCI DOLU
Başkent Edinburgh’da ise bağımsızlık yanlısı son dakika gösterilerinin başını çekenler İskoçlar değil yabancılardı. İskoçya Başbakanı Alex Salmond’un milliyetçi partisi SNP’nin destekçileri referandumdan önceki son günü bağımsızlık isteyen tüm İskoçların sandığa gidebileceğinden emin olmak için kapı kapı gezip seçmenlerle konuşarak geçirirken sokaklarda Katalan, Kürt ve Gallilerin bağımsızlık yanlısı sloganları duyuluyor. İskoç Radikal Bağımsızlık Kampanyası’na destek vermek için Edinburgh’a gelen tüm dünyadan aktivistler İskoçya halkını sadece kendileri için değil, kendi devletine sahip olmayan tüm halklar için referandumda “Evet” demeye çağırıyor.
KÜRTLERDEN DE ‘EVET’
Edinburgh’da Kürtçe yazılmış “Bağımsız İskoçya” pankartlarına sık sık rastlanıyor. Hazırladığı “İskoçya ve Kürdistan için bağımsızlık” yazılı pankartı Edinburgh’un merkezindeki Ulusal Müze’nin bahçesindeki panoya asarken Hürriyet’in sorularını cevaplayan Kürt öğrenci Hajad da İskoçya’nın diğer bağımsızlık hareketlerini de canlandıracağına inanıyor. Sheffield Üniversitesi’nde eğitim gören ve soyadını açıklamak istemeyen Hajad, “Ben referandum için değil, tatil yapmaya geldim. Ama İskoçya’nın bağımsızlık mücadelesini destekliyoruz. İskoçya ile Kürdistan siyasi olarak benzer durumda. Bir gün biz de İskoçlar gibi bağımsız olmak istiyoruz” diyor.
Kürt öğrenci Hajad
YA BÜYÜK GÜRÜLTÜ KOPARSA
İskoçya’da referandum gecesi birçok barın sabah saatlerine kadar açık kalacağı açıklandı. İngiliz basını referandumdan ‘Hayır’ kararı çıkarsa bağımsızlık yanlılarının agresifleşebileceğini ve bir de “bütün gece alkol alırlarsa” özellikle pencerelerinde “Hayır” posterleri bulunan yerlerin hedef haline gelebileceğini söyledi.
Muhafazakar Partili İskoç milletvekili Margaret Mitchell de “Sayım gecesi barları açık tutmanın çok kötü bir fikir olduğunu” söyledi. Mitchell “Referandumdan ne sonuç çıkarsa çıksın hayal kırıklığına uğramış bir grup insan olacak. Ve bence alkol ve yoğun duygular bir araya gelince ortaya iyi sonuçlar çıkmıyor” dedi.
İskoçya Polis Federasyonu ise gece boyunca sürecek içki satışının ya da başka herhangi bir faktörün İskoçya’da şiddet olaylarına neden olacağı yönündeki iddiaların “kabul edilemez” olduğunu söyledi ve polisin karşıt gruplar arasında çıkacak olası kavgalardan endişe duyduğunu iddia eden İngiliz basın kuruluşlarını kınadı.
REFERANDUM GÜNÜNDE İSKOÇYA'DA NELER OLACAK
Ülke genelinde 5 bin 579 sandık perşembe sabahı yerel saatle 07.00’da (TSİ 09.00) açıldı ve oy verme süreci akşam 22.00’a (TSİ 00.00) dek devam edecek. Bir kısım seçmen de tercihini mektupla yapmıştı.
Sandıkların kapanmasının ardından tüm oylar havayolu ile sayımın gerçekleştirileceği 32 hükümet merkezine ulaştırılacak. Burada gerçekleştirilen sayımların ardından sonuçlar başkent Edinburgh yakınlarındaki Royal Highland Center’daki Baş Sayım Yetkilisi Mary Pitcaithly tarafından onaylanacak. Sonuçların cuma sabahına kalabileceği yorumları yapılıyor.
TÜRKLER DE BAĞIMSIZLIKTAN YANA
Edinburgh’da ikamet eden Türklerin büyük bir kısmı da referandum’da “bağımsızlığa evet” diyeceklerini söylüyor. Edinburgh Üniversitesi Türk Öğrenci Birliği’nin kurucusu Ilkim İlayda Kiraz, İskoçya’nın bağımsız olması gerektiğine inananlardan. Edinburgh Üniversitesi’nde İşletme Eğitimi aldıktan sonra İskoçya Parlamentosu’nda bir staj programına kabul edilen 23 yaşındaki Kiraz, “İskoçya’nın bağımsız bir ülke olmasını destekliyorum. Çünkü herşeyden önce İskoçya halkının kendi seçtikleri yöneticilerce yönetilmesini daha demokratik ve adil buluyorum” diyor.
Bağımsızlığın İskoçya’da yaşayan Türk göçmenler için yeni fırsatlar yaratacağını düşünen Kiraz, “Bağımsız İskoçya’nın İskoç milliyetçiliğini güçlendireceğine inanılıyor. Bu da İskoçya’da yaşayan Türklere yaklaşımların ne kadar demokratik olacağı konusunda şüpheler doğuruyor. Ancak ben sıcakkanlı, dost canlısı ve sevecen İskoç insanının göçmen vatandaşlara iyi bir yaklaşımda bulunacağına inanıyorum. Ayrıca, İskoçya’nın bağımsızlığını ilan etmesi durumunda vergi ofisleri, hükümet ajansları gibi an itibariyle merkezileştirilmiş devlet kurumlarını kendi sisteminde kurması gerekecek ve bu ülke çapında iş istihdamı yaratacak. Bu istihdamın benim için ve İskoçya’da yaşayan Türkler için faydalı olabileceği görüşündeyim” diyor. 23 senedir İskoçya’da yaşadığını söyleyen ve geçimini geçici işler yaparak kazandığını belirten Ahmet Dursun da bağımsızlığın ülkedeki hayat kalitesini artıracağına inananlardan. Dursun “Olur da referandumdan bağımsızlık çıkarsa devlet yardımları artacak, fakirin yüzü gülecek” diyor.
Edinburgh şehir merkezinde Rose Street adlı bir kebapçı dükkanı işleten Cemal Şahin ise referandumda oy vermeyeceğini ve zaten bağımsızlığı da desteklemediğini söylüyor.