Takas Amerikan siyasetini karıştırdı

ABD Yönetimi’nin haftasonu Irak ve Afgansitan savaşlarında esir düşen son Amerikan askerini de takas yoluyla özgürlüğüne kavuşturması, ABD’de büyük tartışma yarattı. Özellikle Cumhuriyetçi Parti’den Çavuş Bowe Bergdahl’ın serbest bırakılması için Guantanamo askeri hapishanesinde tutulan beş Taliban liderinin Katar’a salıverilmesine karşı çıkanlar oldu.
Eleştiriler iki ana eksende toplandı. İlk grup, yapılan operasyona, Yönetimin böyle bir anlaşmadan önce yasa gereği Kongre’yi 30 gün öncesinden haberdar etme şartını ihlal ettiğini savunarak karşı çıktı. Guantanamo’da tutulan terör şüphelilerin Kongre’ye bilgi verilmeden serbest bırakılamayacaklarını savunan Kongre üyelerinden Cumhuriyetçi Illinois Milletvekili Adam Kinzinger, “Orta düzey beş Taliban’ın serbest bırakılması benim için şoke edici oldu. Hayal kırıklığına uğradım” dedi.

KONGRE’NİN HABERİ OLMALIYDI

Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Howard McKeon ve Senato Silahlı Hizmetler Komitesi’nin Cumhuriyetçi grup başkanı Senatör James Inhofe ise yayınladıkları ortak bir açıklamada, Obama Yönetimi’nin bu takasla Kongre’yi haberdar etmeyerek yasaları çiğnediğini savundular. Ortak açıklamada, “Berghdah’ın serbet bırakılmasıyla duyduğumuz sevinç, Başkan Obama’nın yasaları göz ardı etmeyi seçmesiyle örselendi” denildi.
Savunma Bakanı Chuck Hagel ise “Operasyonden önce Bergdahl’ın hayatını tehlikeye atacak bir sızıntı olmasını göze alamazdık” diyerek, Kongre’ye haber verilmemiş olmasını savundu. Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice ise “Daha önce böyle bir olası anlaşmadan Kongre’nin haberdar edildiğini” öne sürerek yasanın ihlal edilmediğini belirtti.

ABD ASKERİNİN FİYATI

Eleştirilerin ikinci odağını ise Bergdahl’ın özgürlüğü için serbest bırakılan Taliban liderlerinin ABD’ye tehdit yaratacağı ve ABD’nin teröristlerle pazarlığa oturduğu görüşü oluşturdu. Başta tıpkı Bergdahl gibi Vietnam Savaşı’nda esir düşen Senatör John McCain, Cumhuriyetçi liderler takas sonrası serbest kalan terör şüphelilerinin ABD ulusal güvenliğini riske sokmayacaklarının garanti edilmesini talep ettiler. 2016’da adı Cumhuriyetçi başkan adayları arasında geçen, Çay Partisi’ne yakın isimlerden Senatör Ted Cruz da “Bu beş Taliban teröristinin yakalanması için kaç asker canını kaybetti? Şimdi teröristlerle anlaşma yapıyoruz. Ayrıca şimdi ABD askerleri için bir fiyat mı belirlemiş olduk? Bu anlaşma teröristlere ne diyor? Eğer bir ABD askerini esir alırsanız bu askeri beş teröristle değiş-tokuş edebilirsiniz” diyerek takası sert bir dille eleştirdi.

Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi Başkanı Mike Rogers da, bu takasla dünyadaki tüm El Kaide gruplarına bir mesaj verildiğini savunarak, “ABD’li rehinesi olanlar için artık bu rehinelerin daha önce olmayan bir değeri var” dedi.

TEHLİKELİ İNSANLAR

Takas, basında da eleştirilere konu oldu. Washington Post Yazarı David Ignatius, takas sonrası yazdığı yazıda Taliban liderlerinin bir yıllığına tutulacakları Katar’ın terörle mücadeledeki taahhütlerini yerine getirip getirmeyeceğini sorgulayarak “Birçok şey Katar Hükümeti’nin sorumlu bir terörle mücadele ortağı olarak davranıp davranmayacağına bağlı” dedi. Eski Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Hayden ise “Bu insanlar çok tehlikeliler. Halen Guantanamo’da olmaları için bir sebep vardı” diyerek Yönetimin attığı adımı eleştirdi.