AİHM’den savaş tazminatı gibi karar

AVRUPA İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Türkiye’yi 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı nedeniyle manevi zarara uğrayan Rumlara 90 milyon Euro tazminat ödemeye mahkûm etti. AİHM’in doğrudan Barış Harekâtı’nı cezalandırması, devam eden Kıbrıs müzakerelerini olumsuz etkilemesi bekleniyor. Kararla, Türkiye AİHM tarafından ilk kez devletlerarası bir davada tazminat ödemeye mahkum edilmiş oldu. AİHM’nin kararında aradan geçen zamanın davadaki sorumluluğu ortadan kaldırmadığı savunuldu.

20 yıldır sürüyor

AİHM’nin kararı, Kıbrıs Rum yönetiminin Türkiye aleyhine 1994 yılında açtığı davaya dayanıyor. Kıbrıs Rum yönetimi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) Karpaz yarımadasında harekat sırasında yaşayan 400 kadar Rum ile 1974 harekâtı sırasında kaybolduğunu öne sürdüğü 1402 Rum’un mülkiyet ve insan haklarının ihlal edildiğini belirterek Türkiye’nin cezalandırılmasını talep etmişti. AİHM Yüksek Dairesi, 10 Mayıs 2001’de davayı sonuçlandırmış ve Türkiye’yi Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında aralarında, mülkiyete erişimin ihlali, işkence ve insan haklarını ihlal gibi 14 ayrı maddeden suçlu bulmuştu. Ancak mahkeme, tazminat kararını daha sonra ilan edeceğini belirterek hükmü ertelemişti. Aralarında Türk hâkim Işıl Karakaş’ın da bulunduğu 17 üyeli AİHM Yüksek Dairesi tarihi davanın tazminat kararını dün açıkladı. Türkiye’yi 90 milyon Euro tazminata mahkûm eden mahkeme, 60 milyon Euro’nun Karpaz’da kalan Rumlara, geri kalan 30 milyon Euro’nun da savaş döneminde kaybolan Rumların yakınlarına ödenmesine karar verdi. Mahkeme ayrıca, tazminatın hak sahiplerine dağıtmak üzere Rum yönetimine verilmesine hükmetti. Işıl Karakaş muhalefet şerhi koydu.

Müzakerelere darbe: Karar, Kıbrıslı Türkler ile Rumların BM çerçevesinde müzakerelere devam ettiği bir sırada açıklandı. Rumlar AİHM’nin son kararını Kıbrıs sorununun en zorlu konuları arasında gösterilen mülkiyet ve toprak başlıklarında kendi lehlerine kullanabilir.

Rumlar memnun

KIBRIS Rum yönetimi hükümet sözcüsü Nikos Hristodulidis yazılı bir açıklama yaparak AİHM’in aldığı karardan memnuniyet duyduklarını söyledi. Rum sözcü, “Karar içinde yer alan, Türkiye’nin 2001’de yine AİHM’in mülkiyetle ilgili almış olduğu kararı tam olarak uygulamadığı uyarısı da çok önemli. Türkiye kuzey Kıbrıs’ta mülk alım satımını hemen durdurmalı ve tazminatları da ödemeli” dedi. Rum Başsavcılığı da karar metni üzerinde hukuki değerlendirmelere başladıklarını ve görüşlerini ilerleyen tarihlerde ilan edeceklerini belirtti.