Ukrayna nasıl iç savaşın eşiğine geldi
Güncelleme Tarihi:
Ukrayna’da polis dün, iki aydır eylem yapan göstericilere en büyük müdahalesini yaptı. Kiev sokakları savaş alanına dönerken, ilk ölüm haberleri geldi, 5 gösterici yaşamını yitirdi. Peki Ukrayna nasıl bu noktaya geldi?
1- Ukrayna’da kriz nasıl patlak verdi?
Ukrayna’da kanlı Maidan olaylarına dönüşen iktidar muhalefet kavgası daha geçtiğimiz yıl tetiklenmişti. Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç, 29 Kasım tarihinde Litvanya başkenti Vilnius’ta yapılan “Doğu ortaklığı” zirvesinde AB ile ortaklık anlaşması imzalamaktan son anda vazgeçmişti. Ukrayna’nın anlaşmadan caymasına büyük ölçüde Rusya neden oldu. Ukrayna ile AB arasında serbest ticaret anlaşması yapılması durumunda Moskova Ukrayna mallarına gümrük duvarı koyacağını açıklamıştı. Ukrayna halkına daha önce Avrupa’ya katılma sözü veren Yanukoviç zor durumda kaldı. “Ukrayna tekrar Rusya’nın kucağına oturuyor” demeye başlayan batı yanlısı muhalefet partileri küçük gruplar halinde 30 Kasım günü başkent Kiev’de sokağa çıkarak iptal edilen anlaşmayı protesto etmeye başladı.
2- Olaylar nasıl çıktı?
10 Aralık gecesi ilk stratejik hatasını yapan Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç ve Başbakan Nikolay Azarov, sayıları 1000 kişiyi geçmeyen “Batkovşina” (vatan) partili protestocuları üzerine çevik “Berkut” polis güçlerini saldı. Copların konuştuğu bu ilk olaylarda 52 kişi yaralanmıştı. Yönetimin Maidan’da yaptıklarını gören Ukrayna halkı bu tarihten sonra ayağa kalktı. Liberal Vatan partisine eski dünya boks şampiyonu Vitali Kliçko’nun “Udar” (darbe) partisiyle “Svoboda” (özgürlük) muhalefet partileri de katıldı. 11 Aralık’tan 16 Ocak tarihine kadar her hafta sonu Maidan’da yüz bin kişilik protesto gösterileri yapılmaya başlandı. Özellikle Yanukoviç’in Rusya lideri Putin ile 17 Aralıkta Moskova’da bir araya gelerek 15 milyar dolarlık yardım paketi anlaşması imzalaması muhalefeti feci kızdırdı.
3- İkinci dalga eylemler nasıl patlak verdi?
Yeni yıldan sonra 16 Ocak’ta muhalefetle yasaları kullanarak baş etmenin yolunu aramaya başlayan Yanukoviç, mecliste iktidardaki “Bölgeler” partisine hak ve özgürlükleri kısıtlayan, gösteri ve mitinglere katılan kişilere astronomik ceza verilmesini öngören yasayı kabul ettirdi. Yasanın Yanukoviç tarafından imzalanmasıyla 19 Ocak Pazar günü hala devam etmekte olan çatışmalar başladı. Güvenlik güçleriyle muhalifler arasında çatışmalar devam ederken, siyasi talepler de sıralanıyor. Muhalefet Cumhurbaşkanı, Başbakan ve parlamentonun feshedilmesini istiyor. Yanukoviç ise istifa etmeyi kesinlikle kabul etmeyerek hem Rusya, hem de AB ile diyalog içerisinde iki sandalyede oturarak yoluna devam etmek istiyor.
