Libya'ya hava ve denizden büyük operasyon
Güncelleme Tarihi:
Günlerdir süren diplomasi trafiğinin ardından Libya'ya operasyon düzenlendi. Operasyonun Cumartesi günkü ilk bölümüne, ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve Kanada'nın katıldığı açıklandı. Koalisyon güçleri, Libya'yı hem havadan hem de denizden vurdu.
CANLI YAYINDA SİLAH VE PATLAMA SESLERİ (WEB TV)
İSYANCILARIN SAVAŞ UÇAĞINI DÜŞÜRDÜLER (WEB TV)
İŞTE BOMBALAMA GÖRÜNTÜLERİ (WEB TV)
ŞAFAK YOLCULUĞU OPERASYONU'NDAN İLK KARELER
Cumartesi günü son dönemin en hareketli saatlerine sahne oldu. Dünyanın önde gelen ülkeleri Paris'te bir araya gelerek, Libya konusunda atılacak adımlara karar verdi. Zirvenin ardından operasyon için düğmeye basıldı. Önce Fransa uçakları Libya'yı vurdu. Ardından ABD denizden füze fırlattı. Operasyona ABD ve Fransa'nın yanı sıra İngiltere, İtalya ve Kanada katıldı.
İşte Libya için düğmeye basılmasından bu yana dünyanın nefes nefese takip ettiği o sıcak saatler:
01.40: Libya'nın BM Güvenlik Konseyi'nin olağanüstü toplantı düzenlemesini istediği bildirildi. Haberi duyuran El Cezire ve El Arabiye televizyonları, konuya ilişkin kaynak ya da toplantının amacı konusunda detaylı bilgi vermedi.
00.55: ABD Ulusal Güvenlik yetkilileri, "Kaddafi'nin hava savunma sistemleri ciddi şekilde etkisiz hale getirildi. Kaddafi'nin ve ona bağlı kara kuvvetlerinin bugünkü saldırılara karşılık olarak ne yapabileceğini tahmin etmek için henüz çok erken" diye konuştu.
23.45 : Libya lideri Muammer Kaddafi, televizyonlara telefon aracılığıyla yaptığı açıklamada, bu operasyonun yeni bir Haçlı Savaşı olduğunu söyleyerek, silah depolarının açılarak, halkın silahlanacağını bildirdi. Kaddafi, yapılan saldırılara karşı koyacakları vaadinde bulundu. Akdeniz ve Afrika'nın "savaş alanına" dönüştüğünü belirten Libya lideri, Afrika ve Latin Amerika halklarından destek istedi.
23.35 : CNN televizyonuna konuşan bir kaynak, ABD'nin özellikle SA-5 füze sistemlerini hedef aldığını, çünkü koalisyon uçaklarına en fazla zararı bu füzelerin verebileceğini söyledi.
23.15 : El Cezire televizyonu Batılı müttefiklerin Libya'nın başkenti Trablus'un merkezinde bulunan Mitiga Hava Üssü'ne operasyon düzenlediğini duyurdu. Mitiga Hava Üssü'nün sadece sivil VIP uçuşları için kullanıldığı belirtildi.
"UÇAK DÜŞÜRDÜK" İDDİASI
23.10: Fransa'dan yapılan açıklamada, operasyonun, Almanya'daki ABD üssünde ve Amerikalı komutanlar tarafından koordine edildiği belirtildi.
OPERASYONUN ADI ŞAFAK YOLCULUĞU |
ABD, müttefiklerin Libya'ya yönelik operasyonunun, kendine ait kısmını "Operation Odyssey Dawn" olarak adlandırıyor. Türkçesi Şafak Yolculuğu Operasyonu. Odyssey Homeros'un ünlü epik şiiri İlyada'nın devamı olan Odisey'in İngilizce adı, ancak İngilizce'de "zorlu yolculuk" anlamında da kullanılıyor. Fransa'nın operasyonun adı ise Harmattan. Türkçesi de aynı olan Harmattan Fransızca'da Batı Afrika'dan esen bir rüzgara verilen isim. İngilizler ise kendi operasyonlarına Ellamy Operasyonu adını veriyor. Ellamy İngilizce'de bir kız ismi. |
23.10 : Dışişleri Bakanlığı, Libya'ya düzenlenen hava operasyonuyla ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamada, Türkiye, 1970 ve 1973 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararlarının ebediyete kadar dost kalacağımız kardeş Libya halkının selametini gözeten bir anlayışla uygulanmasını teminen gerekli ve uygun gördüğü ulusal katkılarını getirecektir. Bu doğrultuda gerekli hazırlık ve çalışmalar sivil ve asker makamlarımızla birlikte eşgüdüm içinde yürütülmektedir" denildi.
23.05: El Cezire, Libyalı yetkililerin, dört muhabirini gözaltına aldığını açıkladı.
22.45: AFP haber ajansı, Libya Devlet Televizyonu’na dayandırarak bildirdiği haberde, Libya’da bir Fransız uçağının düşürüldüğünü belirtti. Fransa Savunma Bakanı ise bu iddianın doğru olmadığını söyledi. AFP yine devlet televizyonuna dayandırarak, Kaddafi'nin memleketi Sirte'nin de koalisyon güçleri tarafından vurulduğunu duyurdu.
22.40: Libya hükümet sözcüsü Muhammed El Zivai başkent Trablus'ta gazetecilere yaptığı açıklamada, sivillere ciddi zararlar verildiğini söyledi. El Zivai, devlet televizyonunda yayınlanan açıklamasında, “Ülkemin Batılı barbarların saldırısına maruz kalmasına çok üzülüyorum” dedi.
22.30: TOMAHAWK FÜZELERİ 20 HEDEFİ VURDU
Pentagon, Libya hava savunma sistemlerine yönelik füze saldırısının ilk safhasının, ABD ve İngiliz kuvettlerine ait gemi ve denizaltıları tarafından düzenlendiğini açıkladı.
Pentagon adına açıklama yapan Koramiral Bill Gortney, 1 İngiliz denizaltısı ve çok sayıda Amerikan destroyeriyle denizaltılardan atılan 112 Tomahawk füzesinin, kıyı şeridindeki 20 hedefi vurduğunu söyledi.
Saldırıların devam edeceğini belirten Gortney, operasyonun iki amacı olduğunu ifade etti: Libya ordusunun isyancılara ve diğer sivillere yönelik saldırılarını önlemek ve Kaddafi güçlerinin uçuş yasağını delme potansiyelini azaltmak.
22.15 : Libya resmi haber ajansı, Trablus'ta sivil hedeflerin bulunduğunu ve çok sayıda ambulansın olay yerine gitmeye başladığını bildirdi.
22.10 : ABD Başkanı Barack Obama, geniş bir koalisyon içerisinde hareket ettiklerini belirterek, karadan saldırı yapmayacaklarını yineledi. Obama, Kaddafi'ye ateşkes fırsatı verildiğini ancak Libya liderinin eline geçen bu fırsatı kullanmadığını ifade etti.
21.50 : ABD OPERASYONUN AYRINTILARINI AÇIKLADI
ABD ordusundan üst düzey bir yetkili, ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve Kanada'nın Libya'ya operasyon düzenlemekte olduğunu bildirdi. Koalisyon güçlerinin Libya'nın özellikle Trablus ve Misrata etrafındaki hava savunma sistemlerini hedef aldığı belirtildi. Aynı yetkili, koalisyon güçlerinin Akdeniz'de 25 adet savaş gemisi ve denizaltısının bulunduğunu bildirdi. Bu gemi ve denizaltıların bazılarının Libya kıyılarına yakın bir şekilde konuşlandığı vurgulandı.
Yetkili, ABD'nin operasyonun başını çektiğini ifade ederken, koalisyon güçlerinin hedefinin Kaddafi'nin Libya halkına yönelik saldırılarını sona erdirmek ve uçuşa yasağını ihlal etme gücünü zayıflatmak olduğunu söyledi. Operasyonunun şu anda ABD'nin Afrika komuta merkezinin idaresi altında olduğu da vurgulandı. ABD ayrıca operasyon kapsamında füze fırlatıldığını ve bilgisayar sistemlerini hedef alan elektronik saldırılar düzenlediğini bildirdi.
21.45 : Libya televizyonu, Trablus'taki sivil hedeflerin "Haçlı" orduları tarafından vurulduğunu öne sürdü. Trablus'un doğusunda patlama seslerinin duyulduğu iletildi. Ayrıca, Misrata kenti civarındaki yakıt depolarının da hedef alındığı duyuruldu.
21.45 : ABD VE İNGİLTERE DEVREDE
İngiltere Başbakanı David Cameron, İngiliz hava kuvvetlerinin de operasyona dahil olduğunu açıkladı.
21.30 : Yabancı yayın organları, ABD güçlerine ait ilk füzelerin de Libya'yı vurduğunu bildirdi. Füzelerin Akdeniz'deki ABD savaş gemilerinden ateşlendiği belirtildi. Hem ABD Başkanı Barack Obama hem de Dışişleri Bakanı Hillary Clinton daha önce yaptıkları açıklamalarda operasyonun başlangıç aşamalarına dahil olmadıklarını söylemişti.
21.20 : Fransa'dan yapılan açıklamada, Libya BM kurallarına uyana kadar operasyona devam edileceği belirtildi.
21.15 : Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez, Libya'ya askeri müdahaleyi "sorumsuzluk" olarak niteledi.
21:00 : ABD Savunma Bakanlığı'ndan bir yetkili, Akdeniz'deki üç denizaltının Libya'ya karşı operasyon hazırlığı içinde olduğunu açıkladı.
20.40 : Fransa Savunma Bakanlığı'ndan bir yetkili, Reuters ajansına yaptığı açıklamada, hava kuvvetlerine bağlı jetlerin bombardıman sırasında çok sayıda tank ve zırhlı aracı imha ettiğini söyledi.
20.20: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Libya ile ilgili aldığı karar ve bugün Paris'te yapılan zirve sonrasında İspanya, Libya'ya düzenlenen askeri operasyona katılması için 4 adet F-18 tipi askeri uçağını İtalya'ya gönderdi.
20.05 : RUSYA'DAN SERT TEPKİ
Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Batılı güçlerin Libya'ya askeri müdahalede bulunma kararından üzüntü duyduklarını bildirdi.
19.55 : Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Libya'daki tüm taraflara uluslararası hukuka uygun hareket etme çağrısı yaptı. Açıklamada, uluslararası hukukun sivillere zarar verilmesi ve canlı kalkan kullanılmasını yasakladığı vurgulandı.
19.40 : El Cezire televizyonu, Bingazi'nin güneybatısında Kaddafi'ye bağlı güçlere ait dört adet tankın hava saldırısında imha edildiğini bildirdi.
19.35: Pentagon’dan yapılan açıklamada, ABD Savunma Bakanı Robert Gates’in, Libya’daki olayları takip etmek için Rusya ziyaretini Pazar gününe ertelediği belirtildi.
19.30 : BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Libya'nın saldırıları durdurduğunu söylemesinin ardından bunu bozmasının "sıkıntılı" bir durum olduğunu ve aradaki güven eksikliği çok büyük boyutlarda olduğundan artık Libyalı liderlerin sözüne inanmadığını söyledi.
19.05: Fransa Savunma Bakanlığı, Libya'ya düzenlenen ilk bombardımanda bir askeri aracın imha edildiğini açıkladı. Bakanlık Sözcüsü Laurent Teisseire, "İlk hedef vuruldu ve imha edildi" dedi.
19.00: Fransa Silahlı Kuvvetler Sözcüsü de 20 uçakla gerçekleştirilen operasyonun Bingazi çevresindeki 100 ile 150 kilometrelik bir alanı kapsadığını söyledi. Fransa'ya ait Charles de Gaulle uçak gemisinin Libya'ya gitmek üzere Pazar günü yola çıkacağını anlatan sözcü, operasyon için merkezi komuta merkezini kurma çalışmalarının devam ettiğini bildirdi.
18.45 : İLK DALGA FRANSA'DAN
Ve beklenen oldu. Fransa'ya ait savaş uçakları Libya'ya ilk bombardımanı düzenledi.
18.35 : ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Paris'te yaptığı açıklamada, Libya'ya yapılacak operasyona destek verdiklerini ancak kara kuvvetlerinin kullanılmayacağını bildirdi. Clinton, Arap ülkelerinin desteğinin önemli olduğunu ifade ederek, süreçten Türkiye dahil bazı ülkelerin an be an haberdar edildiğini de sözlerine ekledi.
18.30 : Afrika Birliği'nden bir heyetin, Kaddafi ile görüşmeler yapmak üzere Pazar günü Trablus gideceği duyuruldu.
18.20 : Diplomatlar, Katar, Belçika, Hollanda, Danimarka ve Norveç'in müdahaleye katılmayı kabul eden ülkeler olduğunu açıkladı.
18.15 : Kanada Başbakanı Stephen Harper, Libya'ya büyük bir hava operasyonunun "kısa sürede" başlayacağını söyledi. Harper ayrıca, Libya'nın deniz ablukasına alınmasının da kararlaştırıldığını bildirdi.
18.05 : ABD Başkanı Barack Obama, Brezilya'da yaptığı açıklamada Libya konusunda harekete geçmeye hazır olduklarını söyledi.
17.25 : İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi, Libya'ya yönelik operasyona sadece, üs sağlayarak destek verdiklerini söyledi. Berlusconi, gerekli olursa hava akınlarına katılabileceklerini de belirtti. Berlusconi, Napoli'deki NATO üssünün, Libya'ya yönelik hava operasyonunun komuta merkezi olarak kullanılabileceğini vurguladı.
17.00 : İngiltere Başbakanı David Cameron, Libya konusunda "harekete geçme zamanının" geldiğini açıkladı.
16.45 : KARAR PARİS'TEKİ ZİRVEDE ÇIKTI
Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, zirvede sivil kayıpların önlenmesi için vakit geçirilmeksizin askeri müdahale kararı alındığını duyurdu. Sarkozy, Libya üzerinde uçuş yapan savaş uçaklarının, Kaddafi'ye bağlı birliklerin saldırısını önlemekte olduğunu ve tankları vurmaya hazır olduğunu söyledi.
16.15 : Paris'teki kritik zirve devam ederken, Fransız savaş uçaklarının Libya semalarında keşif uçuşu yaptıkları açıklandı.
15.30 : Paris'teki Libya konulu kritik zirveye, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin yanı sıra BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İngiltere Başbakanı David Cameron'un yanı sıra AB, Afrika Birliği ve Arap Birliği temsilcileri de katıldı.
