Güncelleme Tarihi:
RUSYA: Ä°RAN'A YAPTIRIM SÄ°LAH SATIÅžINI ENGELLEMEZ
BaÅŸbakanlık Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre, ErdoÄŸan, Obama'nın 20 Nisan'da Ä°ran'ın nükleer programıyla ilgili gönderdiÄŸi mektuba cevap verdi. Â
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"Başbakan Erdoğan cevabi mektubunda İran'ın nükleer programı konusunda geçtiğimiz hafta Tahran'da yapılan anlaşmanın detaylarına ilişkin bilgi aktarmıştır.
Deklarasyonun İran'ın nükleer programına ilişkin dosyayı kapatmadığını ancak sorunun diplomasi yoluyla çözümü için önemli bir kapı araladığını vurgulayan Erdoğan, Türkiye'nin sorunun çözümü için gayretlerini devam ettireceğini ve konunun takipçisi olacağını ifade etmiştir."
Erdoğan Salı günü İran'ın nükleer programıyla ilgili olarak Obama'yı aramış, görüşmede ABD Başkanı, Türkiye ve Brezilya'nın çabalarının farkında olduklarını, ancak İran'ın nükleer programına yönelik kaygılarının sürdüğünü belirtmişti. Obama, yeni bir BM Güvenlik Konseyi kararı üzerindeki müzakerelerin devam edeceğini de sözlerine eklemişti.
TELEFON DÄ°PLOMASÄ°SÄ° SÃœRÃœYOR
İran'da imzalanan ortak deklarasyonla ilgili olarak hafta içinde Obama dahil birçok ülke lideriyle görüşen Erdoğan'ın, bugün de İngiltere Başbakanı David Cameron ile bir telefon görüşmesi yaptığı bildirildi. Erdoğan'ın görüşmede Cameron'a konuyla ilgili son gelişmeleri aktardığı bildirildi.
Erdoğan görüşmede, "İran'ın nükleer silahların önlenmesi anlaşmasına bağlılığını deklare etmesi önemli bir gelişmedir. Deklarasyon, belki uluslararası toplumun tüm kaygılarını gideren bir anlaşma olmasa da güven verici bir adımdır. Türkiye olarak bölgemizde hiçbir ülkede silah istemiyoruz. BM daimi üyelerinin bu anlaşmaya destek vermesi ve sorunun yaptırımlara gerek kalmadan diplomasiyle çözülmesi gerekir" ifadesini kullandı.
Cameron ise Türkiye ve Brezilya'nın gösterdiği çabaları takdirde karşıladıklarını ve anlaşmanın güven arttırıcı bir adım olmakla beraber sorunu çözmediğini belirtti. Cameron, İran'ın uluslararası kamuoyunu oyalamak için bu anlaşmayı imzaladığına yönelik ciddi kaygılar olduğunu, bölgenin en önemli ülkesi olan Türkiye ile ortaklaşa çalışarak sorunu çözmek istediklerini ifade etti.
Batılı devletleri uzun süredir endişelendiren İran'ın nükleer programı üzerindeki tarihi uzlaşma Pazartesi günü Türkiye ile Brezilya'nın çabalarıyla sağlanmıştı. Türk, Brezilyalı ve İranlı dışişleri bakanları tarafından imzalanan deklarasyon çerçevesinde, İran'ın bin 200 kilogram yüzde 3.5 oranında zenginleştirilmiş uranyumu bir seferde Türkiye'ye vereceği ve 1 yıl içerisinde, Tahran'daki araştırma reaktöründe kullanılmak üzere yakıta dönüştürülecek yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum alacağı açıklanmıştı.
Ancak imzalanan takas anlaşması, İran’a nükleer programından dolayı uygulanması düşünülen yaptırımları durduramamış ve ABD, BM Güvenlik Konseyi üyelerini toplantıya çağırarak, kendilerine P5+1 ülkeleri tarafından üzerinde uzlaşmaya varıldığı bildirilen ve İran'a yeni yaptırımlar getiren bir karar tasarısı metni sunmuştu.
Başta ABD olmak üzere Batılı devletler nükleer programını durdurmayı reddeden Tahran'ın hedefinin atom bombası üretmek olduğunu söylüyor ve İran'a uygulanacak yeni yaptırımlar üzerinde çalışıyor. Tahran ise çalışmalarını barışçıl amaçlarla sürdürdüğünü belirtiyor.
BM GENEL SEKRETERÄ°'NDEN DESTEK
BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun da Erdoğan'ın Obama'ya gönderdiği mektubun içeriğine benzer açıklamalarda bulundu.
Birleşmiş Milletler İstanbul Somali Konferansı"na katılmak için Türkiye'ye gelen Ban, Boğaziçi Üniversitesi'nde yaptığı konuşmada,Tahran'da imzalanan uranyum takasına ilişkin anlaşmanın Batı ile İran arasındaki nükleer krizin çözümüne "kapı açmasını" umduğunu söyledi.
Ban, Türkiye ve Brezilya'nın yoğun çabaları sonucu imzalanan anlaşmanın, "İran'ın nükleer programı nedeniyle yaşanan uluslararası gerilimin barışçıl yollarla giderilmesi açısından önemli bir girişim olduğunu" söyledi.
Ban ayrıca, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) anlaşma metni üzerinde kendi değerlendirmesini yapacağını ifade etti.
Ä°RAN'IN TAKAS MEKTUBU HAZIR
İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi ise bugün erken saatlerde yaptığı açıklamada, Viyana Grubu'yla uranyum takasını öngören, İran, Türkiye ve Brezilya arasındaki anlaşmayla ilgili mektubun en kısa sürede UAEK'ye gönderileceğini söyledi.
Anlaşmayla İran'ın samimiyetini ve uzlaşmadan yana olduğunu ortaya koyduğunu yineleyen Salihi, "Amerikalılar, İran'ın Türkiye ve Brezilya ile anlaşmaya varamayacağını, bu ülkelerin Tahran'dan elleri boş döneceğini sanıyorlardı" diye konuştu.
İran Meclis Başkan Vekili Muhammed Rıza Bahüner dün, BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya'nın yeni bir yaptırım kararı alması halinde Tahran'da imzalanan uranyum takasına ilişkin anlaşmanın iptal olacağını belirtmişti.