Yaşarken kimse beğenmezdi Öldü popüler oldu
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Eylül 15, 2007 00:00
Trabant, Doğu Almanya’nın en çok kullanılan otomobiliydi. Komünist rejimin yarattığı bu markayla övünmesi gülünçtü. Motoru 25 beygir gücünde, yapabileceği maksimum hız saatte 112 kilometreydi. Doğu Almanlar o zamanlar mecburiyetten kullandıkları bu arabayı, iki Almanya birleşince hemen terk etti ve Batı’nın ikinci el, havalı otomobillerini satın almaya başladılar.
Trabant sona erdi. Ama bugünlerde eski Trabant’lar, koleksiyonerlerin gözdesi. Hatta Alman, Polonyalı, Romen ve Macar Trabant kullanıcıları dernekler kurdu. Toplantılar düzenleyerek hem arabalarına sahip çıkıyor, hem eski günleri anıyorlar.
Trabant’lar tam anlamıyla bir dönemin simgesi. Saksonya’nın Zwickau kentinde, 1957 yılından itibaren üretilmeye başlanan Trabant, komünist Doğu Almanya’nın simgesi, yarattığı tek markaydı. Hatta Berlin duvarının yıkıldığı 1989 yılında, Doğu Berlinlilerin Trabant’larına atlayıp, Batı’ya geçmek için oluşturduğu kuyruk, dönemin unutulmaz görüntülerinden biri oldu.
Trabant Almanca’da "uydu" demek. 1957 yılında tam da Sputnik uzaya fırlatılırken "Yeni üreteceğimiz arabaya ne isim koyalım?" konulu yarışmanın sonucunun "uydu" çıkması pek de sürpriz sayılmaz. Almanlar ileriki yıllarda ona kısaca "Trabi" dedi.
ARABA GELMEDEN ÜLKE YIKILDI
Trabi sahibi olabilmek için Doğu Almanya’da yıllarca sıra beklenirdi. 1973 yılında yeni bir Trabi almak için sıraya giren Roger Dietzel, yeni arabasına hiç kavuşamadı. Çünkü araba gelene kadar yıl 1991 olmuş ve Doğu Almanya artık yıkılmış, Trabi üretimi de durmuştu.
Batı’ya Trabantlarla geçen Doğu Almanlar, arabalarının yerine hemen Federal Almanya’da üretilen daha şık, daha havalı, ikinci el arabalardan aldılar. 1990’ların başında Trabilerin fiyatları o kadar düşmüştü ki, birkaç Mark’a satın almak mümkündü. Hatta bazıları bu metal yığınından kurtulmak için, isteyene bedava veriyordu. Ama zaman geçtikçe bu emektar arabalar koleksiyonerlerin gözdesi oldu. Fiyatları hálá makul ama artık birkaç Euro’ya alınacak kadar değil. Gene de 20-30 Trabisi birden olan kişiler bayağı fazla. Arabaları farklı renklere boyayıp, üstlerini açıp, yeni döşemelerle kaplayarak kendi tasarımlarını, koleksiyonlarını yaratıyorlar.
Almanya’da şu anda ortalama yaşları 25 olan 55 bine yakın Trabant var. Geçtiğimiz senelerde sadece Almanya’da değil, Macaristan, Polonya, Romanya’nın da aralarında bulunduğu birçok Doğu Bloku ülkesinde, Trabi sevenler derneği kuruldu. Zaman zaman buluşuyor ve eski günleri anıyorlar. Özellikle eski Doğu Almanlar, yani Ossi’ler, için Trabi daha çok şey ifade ediyor. Bir kişi için sadece bir evin ve bir arabanın olabileceği günleri. Gençler içinse böyle nostaljik bir değeri yok tabii arabanın. Ama onlar da Trabi’nin acemiliklerini atmak için harika olduğunu düşünüyor. (Open Skies Dergisi).
U2 DA ONU KULLANIYOR
Doğu Almanya’nın mühendis ve tasarımcıları seneler içerisinde birçok yeni araba modeli tasarladılar tabii ki. Ama bunların hiçbiri Trabi’nin tahtına oturamadı. Çünkü Doğu Alman devleti maliyetleri çok yüksek olduğu için bu yeni modellerin üretilmesine hiç izin vermedi.
Geri dönüştürülmüş malzeme ile yapılan ilk araba Trabant oldu. Rusya’dan gelen pamuk artıkları ve Doğu Almanya’nın boya endüstrisinin atıklarından yapılan Duroplast Trabilerin kaportasını oluşturdu. Duroplast’dan oluşan kaportanın bir avantajı da pas tutmaması.
Trabant artık bir popüler kültür ikonu oldu. Mesela rock grubu U2 Achtung Baby isimli albümlerinin kapağında, One şarkılarının video klibinde ve 1992-93 yıllarında çıktıkları konser turları Zoo TV’deki şovlarında Trabi kullandılar.
YEŞİL TRABİ UĞUR GETİRİR
İki modeli vardı. 1957-63 arası üretilen Trabant 500, ya da P50 ile 1963’ten 1991’e kadar üretilen Trabant 601. İkisinin de 25 beygir gücünde, iki silindirli motoru vardı ve saatte 100 kilometreye 21 saniyede çıkıyordu.
Trabi’nin avantajı olarak şu özellikleri sayılıyordu, dört yetişkinin sığabileceği kadar ferah, bagaj alanı var, hızlı, hafif ve dayanıklı.
İki kötü özelliği vardı, gürültülüydü ve çevreyi çok kirletiyordu.
Trabinin şimdilerde en popüler rengi yeşil, çünkü bu rengin uğur getirdiği düşünülüyor.
İKİNCİ ELİ YENİSİNDEN PAHALI
1957 yılında fabrika bantlarından ilk Trabi indi. 1991 yılında montaj bandı duruncaya kadar toplam üç milyon Trabi üretildi.
Trabant hemen istendiği zaman alınamazdı. Önce devletten araba isteği yapılıp, sıranın gelmesi beklenirdi. Bazen arabanın sahibine ulaşması yıllar sürerdi. Bu yüzden arabaya ulaşanlar, gözü gibi bakar ve bakımını, tamirini yapma konusunda ustalaşırlardı.
Trabi’nin ortalama ömrü 28 yıl.
İkinci el Trabant’ın fiyatı yenisine oranla daha yüksek olurdu, çünkü ikinci el arabayı beklemeden, sıra olmadan, hemen kullanmak mümkün.
Trabant’lar tam anlamıyla bir dönemin simgesi. Saksonya’nın Zwickau kentinde, 1957 yılından itibaren üretilmeye başlanan Trabant, komünist Doğu Almanya’nın simgesi, yarattığı tek markaydı. Hatta Berlin duvarının yıkıldığı 1989 yılında, Doğu Berlinlilerin Trabant’larına atlayıp, Batı’ya geçmek için oluşturduğu kuyruk, dönemin unutulmaz görüntülerinden biri oldu.
Trabant Almanca’da "uydu" demek. 1957 yılında tam da Sputnik uzaya fırlatılırken "Yeni üreteceğimiz arabaya ne isim koyalım?" konulu yarışmanın sonucunun "uydu" çıkması pek de sürpriz sayılmaz. Almanlar ileriki yıllarda ona kısaca "Trabi" dedi.
ARABA GELMEDEN ÜLKE YIKILDI
Trabi sahibi olabilmek için Doğu Almanya’da yıllarca sıra beklenirdi. 1973 yılında yeni bir Trabi almak için sıraya giren Roger Dietzel, yeni arabasına hiç kavuşamadı. Çünkü araba gelene kadar yıl 1991 olmuş ve Doğu Almanya artık yıkılmış, Trabi üretimi de durmuştu.
Batı’ya Trabantlarla geçen Doğu Almanlar, arabalarının yerine hemen Federal Almanya’da üretilen daha şık, daha havalı, ikinci el arabalardan aldılar. 1990’ların başında Trabilerin fiyatları o kadar düşmüştü ki, birkaç Mark’a satın almak mümkündü. Hatta bazıları bu metal yığınından kurtulmak için, isteyene bedava veriyordu. Ama zaman geçtikçe bu emektar arabalar koleksiyonerlerin gözdesi oldu. Fiyatları hálá makul ama artık birkaç Euro’ya alınacak kadar değil. Gene de 20-30 Trabisi birden olan kişiler bayağı fazla. Arabaları farklı renklere boyayıp, üstlerini açıp, yeni döşemelerle kaplayarak kendi tasarımlarını, koleksiyonlarını yaratıyorlar.
Almanya’da şu anda ortalama yaşları 25 olan 55 bine yakın Trabant var. Geçtiğimiz senelerde sadece Almanya’da değil, Macaristan, Polonya, Romanya’nın da aralarında bulunduğu birçok Doğu Bloku ülkesinde, Trabi sevenler derneği kuruldu. Zaman zaman buluşuyor ve eski günleri anıyorlar. Özellikle eski Doğu Almanlar, yani Ossi’ler, için Trabi daha çok şey ifade ediyor. Bir kişi için sadece bir evin ve bir arabanın olabileceği günleri. Gençler içinse böyle nostaljik bir değeri yok tabii arabanın. Ama onlar da Trabi’nin acemiliklerini atmak için harika olduğunu düşünüyor. (Open Skies Dergisi).
U2 DA ONU KULLANIYOR
Doğu Almanya’nın mühendis ve tasarımcıları seneler içerisinde birçok yeni araba modeli tasarladılar tabii ki. Ama bunların hiçbiri Trabi’nin tahtına oturamadı. Çünkü Doğu Alman devleti maliyetleri çok yüksek olduğu için bu yeni modellerin üretilmesine hiç izin vermedi.
Geri dönüştürülmüş malzeme ile yapılan ilk araba Trabant oldu. Rusya’dan gelen pamuk artıkları ve Doğu Almanya’nın boya endüstrisinin atıklarından yapılan Duroplast Trabilerin kaportasını oluşturdu. Duroplast’dan oluşan kaportanın bir avantajı da pas tutmaması.
Trabant artık bir popüler kültür ikonu oldu. Mesela rock grubu U2 Achtung Baby isimli albümlerinin kapağında, One şarkılarının video klibinde ve 1992-93 yıllarında çıktıkları konser turları Zoo TV’deki şovlarında Trabi kullandılar.
YEŞİL TRABİ UĞUR GETİRİR
İki modeli vardı. 1957-63 arası üretilen Trabant 500, ya da P50 ile 1963’ten 1991’e kadar üretilen Trabant 601. İkisinin de 25 beygir gücünde, iki silindirli motoru vardı ve saatte 100 kilometreye 21 saniyede çıkıyordu.
Trabi’nin avantajı olarak şu özellikleri sayılıyordu, dört yetişkinin sığabileceği kadar ferah, bagaj alanı var, hızlı, hafif ve dayanıklı.
İki kötü özelliği vardı, gürültülüydü ve çevreyi çok kirletiyordu.
Trabinin şimdilerde en popüler rengi yeşil, çünkü bu rengin uğur getirdiği düşünülüyor.
İKİNCİ ELİ YENİSİNDEN PAHALI
1957 yılında fabrika bantlarından ilk Trabi indi. 1991 yılında montaj bandı duruncaya kadar toplam üç milyon Trabi üretildi.
Trabant hemen istendiği zaman alınamazdı. Önce devletten araba isteği yapılıp, sıranın gelmesi beklenirdi. Bazen arabanın sahibine ulaşması yıllar sürerdi. Bu yüzden arabaya ulaşanlar, gözü gibi bakar ve bakımını, tamirini yapma konusunda ustalaşırlardı.
Trabi’nin ortalama ömrü 28 yıl.
İkinci el Trabant’ın fiyatı yenisine oranla daha yüksek olurdu, çünkü ikinci el arabayı beklemeden, sıra olmadan, hemen kullanmak mümkün.