Betam: Suriyeli gençlerin çalışmasında en büyük engel dil

İstanbul, 10 Mayıs (DHA) - Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Betam ve Uluslararası Gençlik Vakfı (International Youth Foundation) tarafından gerçekleştirilen “İstanbul’daki Suriyeli Gençlere Fırsatlar” raporuna göre Suriyeli gençlerin iş bulma konusundaki en büyük engeli Türkçe bilmemeleri olarak belirlendi.
Betam raporuna göre, Türkçe dil becerileri hem iş aramada hem istihdam edilmede önemli görülürken, Türkçe dil becerisine sahip olan genç Suriyelilerin hem istihdam edilme olasılıkları hem de istihdam edildikleri takdirde ücretleri daha yüksek olduğu vurgulandı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Kalkınma Bakanlığı ile ulusal ve uluslararası paydaşlarla, firmalarla, belediyelerle ve genç Suriyeliler ile derinlemesine görüşmeler yapılan ve ayrıca İstanbul’daki 1000 genç Suriyeli ile yüz yüze anketler gerçekleştirilen araştırma kapsamında, dil becerisinden yoksunluk, iş aramadan istihdam edilmeye, hatta iş ilişkilerini yürütmeye ve kalıcı istihdam olanaklarına erişime kadar işgücü piyasasına entegrasyonun her aşamasında sorun olduğu belirlendi.
Araştırmaya göre, genç Suriyelilerin yüzde 40’ı konuşulanı anlama becerilerinin ortalamanın üzerinde olduğunu ve yüzde 30’u ise konuşma becerileri ortalamanın üzerinde olduğu söylemekte. Katılımcıların yüzde 21.5’i konuşulanı anlama becerilerinin çok iyi olduğu söylerken, bu oran konuşma becerilerinde yüzde 16.8’e gerilemekte. Okuma ve yazma becerileri ise daha az yaygın.
Ankete katılan Suriyeli gençlerin neredeyse yarısı iş ararken, iş aramada esas kanalın genellikle diğer Suriyeli akrabalar ve arkadaşlar gibi gayri resmi ağlar olduğu belirlendi.
Anket verilerine göre, Türkçe bilmemek, istihdam edilmek için başvuru yapılacak İŞKUR gibi kuruluşlara erişimi kısıtlamakta. İş bulmada karşılaşılan zorluklara bakıldığında Türkçe bilmediği için başvuru yapamadığını söyleyen Suriyelilerin oranı çalışanlarda yüzde 31, işsizlerde ise yüzde 22.8 olarak belirlendi. Türkçe bilmediği için açık işlerden haberi olmadığını belirtenlerin oranı ise çalışanlarda yüzde 29, işsizlerde ise yüzde 24 oldu.
Anket verilerinin ekonometrik analizine göre iyi Türkçe konuşmak genç Suriyelilerin istihdam edilme olasılığını yüzde 7.0 artırdığı ortaya kondu.
Araştırmada göze çarpan önemli bir diğer bulgu da Türkçeyi iyi konuşabildiğini söyleyen Suriyelilerin ücretlerinin yüzde 7.7 daha yüksek olması oldu. Dil becerisinin ücretler üzerindeki etkisi farklı sektörlerde de incelenmiş, sonuçlara göre Türkçe konuşabilmenin hem imalat hem de hizmetler sektöründe eşit derecede önemli olduğu saptandı.
Bu araştırmanın sonuçlarına göre Türkçe dil becerilerinin eksikliği genç Suriyelilerin işgücü piyasası entegrasyonun önündeki en büyük engeldir.
Betam’ın Suriyelilerin iş hayatına katılımını zorlaştıran dil engelini aşmak için önerileri ise şöyle:
“Bu bağlamda Türkçe eğitimi tüm mesleki ve teknik eğitim programlarını yatay kesen bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Her türlü eğitim programının Türkçe dil eğitimini desteklemesi elzemdir.
“Dil eğitim programlarının içerikleri belirlenirken Suriyelilerin ihtiyaçlarının belirlenmesi, becerilerinin ve isteklerinin dikkate alınması önem arz etmektedir.
“İŞKUR birçok mesleki eğitim programı düzenlemektedir. Bu temel mesleki eğitimlerin öncesine Türkçe dili modülü eklemesi, Suriyelileri programa katılımlarını kolaylaştıracaktır.
“Suriyelilerle yapılan derinlemesine görüşmeler, mevcut eğitim programlarının dilbilgisi odaklı olduğunu ve günlük dil becerilerinin geliştirilmesinde yetersiz kaldığını ortaya koymaktadır. Buna ek olarak, temel dil becerileri kazandırıldıktan sonra farklı mesleklere göre tasarlanmış dil kurslarının işgücü piyasasına katılımda önemli bir yer tutabileceği göz ardı edilmemelidir.“