Deniz İNCEOĞLU
Oluşturulma Tarihi: Kasım 21, 2008 00:00
Altı yıldır Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde kapalı gişe oynayan Çalıkuşu balesi 25 Kasım’da Türk Kalp Vakfı yararına İstanbul’da sahnelenecek. Reşat Nuri Güntekin’in 1922’de kaleme aldığı eserden uyarlanan balede 80 dansçı Veli Dede, Saadettin Kaynaks ve Rahmi Bey gibi Türk Sanat Müziği ustalarının eserleriyle dans edecek.
Şimdiye kadar
sinema, televizyon dizisi ve tiyatroya uyarlanan Reşat Nuri Güntekin’in ünlü eseri Çalıkuşu, altı yıl önce ilk kez Ankara’da bale olarak da sahnelenmişti. Koreograf Merih Çimenciler’in sahneye koyduğu eser Ankara’da hálá kapalı gişe oynamaya devam ediyor. Eser bu hafta iki otobüs dolusu kostüm ve bir TIR dolusu dekorla tek gösteri için İstanbul’a taşınıyor.
ALTI YILDIR AYNI KOSTÜMLER KULLANILIYORReşat Nuri Güntekin’in edebiyat dünyasında tanınmasını sağladı Çalıkuşu. Romanda Notre Dame de Sion’da eğitim görmüş Feride’nin aşk kırgınlığıyla Anadolu’ya öğretmenliğe gitmesi ve orada yaşadıkları anlatılıyordu. Ancak bu duygusal ilişki üzerinden Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Anadolu’nun içinde bulunduğu toplumsal gerçeklikler, aydın kadınların yaşadığı sıkıntılar da ele alınıyor. Merih Çimenciler de bunu eserde hiçbir değişiklik yapmadan kalabalık bir ekiple, 80 dansçıyla balede anlatıyor. Dekor ve kostümleriyse Paris’te yaşayan Alexandre Vassiliev, romanın geçtiği 1920’li ve 1930’lu yılları inceleyerek hazırlamış, örneğin Notre Dame de Sion Lisesi’nin orijinal kıyafetlerini bulmuş. 120 parça kadın, 130 parça da erkek kostümü hazırlanmış. 70 şapka ve diğer aksesuvarlar da sayılırsa yaklaşık 400 kostüm kullanılıyor. Altı yıldır Feride’yi Arzu Dirin, Kamran’ı da Armağan Davran canlandırıyor. Aynı şekilde dekor ve kostümler de değişmedi
GEL GÖR BENİ AŞK NEYLEDİİki saat süren gösteride altı yıldır seyircinin en çok sevdiği şeylerden biri de müzik. Çünkü çoğunlukla klasik müzikle sahnelenen bale, Çalıkuşu’nda Türk Sanat Müziği’yle yapılıyor. "Türkiye’deki izleyici kimi zaman baleye yabancı kalabiliyor, çünkü çalınan eserler hep yabancı. Ama Çalıkuşu, bizim romanımız. Bu yüzden müzikleri de öyle olmalıydı" diyor koreograf Merih Çimenciler. Eserde sanatçılar Hicaz Saz Semai, Acem Aşeran, Şol Cennetin Irmakları, Gel Gör Beni Aşk Neyledi, Güzel Bir Göz Beni Attı, Mahur Saz Semai, Sevdim Yine Bir Civan gibi Türk Sanat Müziği’nden eserlerle dans ediyor. Bu sırada seyirciler de yakından tanıdıkları şarkılara sözlerini mırıldanarak eşlik ediyor.
Feride rolündeki Arzu Kıran
HER GÖSTERİDE 15 KOSTÜM DEĞİŞTİRİYORUM18 yıldır bale yapıyorum ama bu kadar uzun süre aynı eserde hiç sahne almamıştım. İlk oyunlarda kostümlerle ilgili problem yaşıyordum. Yaklaşık 15 kostüm değiştiriyorum ve bunların bazıları 30 saniye içinde oluyor. Bir diğer zorluk da orkestra şefimizin olmaması. Bu yüzden ilk gösterilerden birinde ben dans ederken girilmemesi gereken bir parçaya başladılar. Ama 18 yılın verdiği deneyimle hemen toparlayıp devam ettim. Türk Sanat Müziği eşliğinde dans etmek de bu gösterinin getirdiği farklılıklardan biri. Seyirci de gösteriye dahil oluyor, içlerinden şarkıları mırıldanıyorlar. Bir de beni yolda yakaladıklarında "Feride Hanım" diye hitap etmeleri çok hoşuma gidiyor.
OYUNU SAHNELENMEYE DEVAM EDİYORá Çalıkuşu 1966’da Osman F. Seden tarafından sinemaya uyarlandı. Dönemin yaklaşık 50 önemli oyuncusu rol aldı. Feride’yi Türkan Şoray, Kamran’ı Kartal Tibet canlandırırken ekipte Suna Pekuysal, Kadir Savun, Zeynep Değirmencioğlu gibi isimler de vardı.
á Eser 1986’da yine Osman Seden tarafından televizyon dizisi olarak da çekildi. Dizide Aydan Şener, Kenan Kalav, Mine Çayıroğlu, Sadri Alışık, Zafer Ergin ve Tilbe Saran gibi isimler rol aldı.
á Çalıkuşu geçen ekimden beri Tiyatro Kedi tarafından İstanbul TİM Maslak Show Center’da sahneleniyor.
Reji ve Koreografi Merih Çimenciler
Dekor - Kostüm Alexandre Vassiliev
Işık Tahsin Çetin
Dansçılar Arzu Kıran (Feride), Armağan Davran (Kamran), Almula Ersoy (Münevver), Cankat Özer (İhsan Yüzbaşı), Oya Gürcan (Müjgan), Ayşegül Aydemir (Neriman), Zeren Topçu (Munise)
Orkestra Saadet Paşaoğlu, Tanju Kabacı, İhsan Gündiyer, Yıldan Dirik, Haluk Derinöz, Cüneyt Kirşan, Ali
Burç, Yalçın Baygın
Biletler Bale 25 Kasım’da 21.00’de Mustafa Kemal Merkezi’nde. Biletler Biletix’te.