Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Cumhuriyet dönemi yazarlarımızdandır. Kurtuluş Savaşı’na tanıklık etmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında bulunmuş yazarın yapıtları başucu kaynaklarındandır. ‘Ankara’ adlı eserinde 1930’lu yılların başkenti, mahalleleriyle, caddeleriyle ve sokaklarıyla anlatılır.
Milli Mücadele sonrası kurulan bir şehrin mimari durumundan sosyo ekonomik koşullarına kadar her şeyi görürsünüz. Romanın sayfalarını çevirmeye başlayınca Etlik ve Keçiören gibi semtlerdeki ‘bağ evi’ sohbetlerine kulak misafiri olursunuz. Ankara’yı sadece Yakup Kadri anlatmaz tabii o dönemin ünlü yazarlarından Ahmet Hamdi Tanpınar da ‘Beş Şehir’ adlı eserinde beş şehirden biri olarak Ankara’yı anlatır. ‘Ankara’yı’ anlatan bölümde ‘Ankara Kalesi’ni tasvir eder.
Kentin ilk yerleşim yerlerinden olan İçkale ve Dışkale Tanpınar’ın anlatımıyla kutsanmış ve kişileştirilmiştir. Falih Rıfkı Atay ise ‘Zeytindağı’nda, ‘Çankaya’da ve günlük gazete yazılarında Ankara’nın başkent olana kadar geçen sürecini anlatır.
Falih Rıfkı Atay ayrıca Bahçelievler semtinin ilk dönemini, müstakil evlerin önündeki bahçelerini anlatır, betimler. Semtin kısa bir monografisini aktarır. Bahçelievler Mahallesi’ndeki tek katlı evlerin öyküsü Atay’ın sözlerinde hep vardır. Ankara’yı anlatan bu eserler, başkenti, hikâyeleriyle, kahramanlarıyla, yeri ve zamanı ile aktarır. Dönemin Ankara’sı gün yüzüne çıkar. Yakup Kadri, dost sohbetlerinde bir konuya açıklık getirir: “Ben aslında Ankara romanından sonra Porsuk Çayı kenarında bir konak yaptırıp romanlarımı ve hikâyelerimi orada yazmak istedim. Çünkü Ankara’yı çok sevdim çok yakın olmak istiyordum.”
İSMİNİ DERGÂHTAN ALAN MAHALLE
